Yoksulluk Nafakası ve Nafakanın Ödenme Biçimi
Boşanma, yalnızca eşler arasındaki hukuki bağın sona ermesiyle sınırlı olmayıp, tarafların ekonomik durumlarını da etkileyen önemli bir süreçtir. Özellikle ekonomik olarak daha güçsüz durumda olan eşin mağduriyet yaşamaması için Türk Medeni Kanunu’nun 175. ve 176. maddeleri yoksulluk nafakasını düzenlemektedir.
TMK Madde 175, boşanma nedeniyle ekonomik sıkıntıya düşecek eşin, kusuru daha ağır olmamak kaydıyla diğer eşten nafaka talep edebileceğini düzenlerken; TMK Madde 176, yoksulluk nafakasının nasıl ödeneceğini, hangi durumlarda kaldırılacağını ve hangi koşullarda artırılıp azaltılabileceğini belirlemektedir.
Bu yazımızda, yoksulluk nafakasının kimler tarafından talep edilebileceği, ödeme biçimleri, sona erme ve değişiklik koşulları gibi konular ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
1. Yoksulluk Nafakası Nedir? (TMK Madde 175)
1.1. Yoksulluk Nafakası Tanımı
Türk Medeni Kanunu Madde 175:
“Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”
Yoksulluk nafakası, boşanma sebebiyle ekonomik olarak zor duruma düşecek eşin, daha iyi mali duruma sahip olan diğer eşten mali destek talep etmesini sağlayan bir nafaka türüdür. Temel amacı, boşanma sonrası ekonomik güçsüzlüğü önleyerek sosyal güvencenin devamını sağlamaktır.
1.2. Kimler Yoksulluk Nafakası Talep Edebilir?
✅ Boşanma nedeniyle ekonomik sıkıntıya düşecek olan eş nafaka talep edebilir.
✅ Nafaka talep eden tarafın kusurunun, nafaka ödeyecek eşten daha ağır olmaması gerekir.
✅ Mahkeme, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarını değerlendirerek nafaka miktarını belirler.
✅ Nafaka yükümlüsünün mali gücü, nafaka ödemeye yeterli olmalıdır.
1.3. Yoksulluk Nafakası İçin Gerekli Şartlar
✅ Boşanma Nedeniyle Yoksulluğa Düşme Riski
• Nafaka talep eden eşin düzenli bir gelir kaynağı olmaması veya geliri olsa bile temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetmemesi gerekir.
✅ Kusurun Daha Ağır Olmaması
• Nafaka isteyen taraf, boşanmaya sebep olan olaylarda daha ağır kusurlu olmamalıdır.
• Eşit kusurlu veya daha az kusurlu olan taraf nafaka alabilir.
✅ Nafaka Ödeyecek Tarafın Mali Gücü
• Nafaka yükümlüsü eşin maddi gücü yeterli olmalıdır.
• Nafaka ödeyecek taraf kendi geçimini bile sağlayamayacak durumda ise mahkeme nafaka bağlamayabilir.
2. Yoksulluk Nafakasının Ödenme Biçimi ve Sona Erme Durumları (TMK Madde 176)
2.1. Yoksulluk Nafakasının Ödeme Biçimleri
Türk Medeni Kanunu Madde 176:
“Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir.”
Bu hüküm, nafakanın tek seferde (toptan) veya düzenli ödemelerle (irat biçiminde) ödenebileceğini düzenler.
2.1.1. Toptan Ödeme
✔️ Nafaka yükümlüsü, mahkeme tarafından belirlenen toplam nafaka miktarını bir defada ödeyerek yükümlülükten kurtulabilir.
✔️ Genellikle mal paylaşımı sırasında, daha yüksek ekonomik güce sahip tarafın tek seferlik ödeme yapması sağlanabilir.
2.1.2. Aylık (İrat Biçiminde) Ödeme
✔️ En yaygın ödeme şeklidir.
✔️ Nafaka yükümlüsü her ay belirlenen tutarı nafaka alacaklısına öder.
✔️ Mahkeme, tarafların ekonomik koşullarını değerlendirerek bu ödemenin miktarını ve süresini belirler.
2.2. Yoksulluk Nafakasının Sona Erme ve Kaldırılma Durumları
✅ Nafaka Alacaklısının Yeniden Evlenmesi:
Nafaka alacaklısı evlendiğinde nafaka kendiliğinden sona erer.
✅ Taraflardan Birinin Ölmesi:
Nafaka alacaklısının veya nafaka yükümlüsünün ölümü halinde nafaka sona erer.
✅ Fiili Evli Gibi Yaşama:
Eğer nafaka alacaklısı evlilik dışı uzun süreli bir birliktelik yaşarsa, mahkemeye başvurularak nafakanın kaldırılması sağlanabilir.
✅ Nafaka Alacaklısının Yoksulluğunun Ortadan Kalkması:
Nafaka alacaklısı ekonomik olarak güçlenirse, nafaka yükümlüsü mahkemeye başvurarak nafakanın kaldırılmasını talep edebilir.
✅ Haysiyetsiz Hayat Sürme:
Nafaka alacaklısı ahlaki değerlere aykırı bir yaşam sürerse, nafaka yükümlüsü mahkemeye başvurarak nafakanın kaldırılmasını talep edebilir.
3. Nafaka Davalarında Avukatın Önemi
Nafaka davaları, hukuki bilgi ve deneyim gerektiren karmaşık süreçlerdir.
✅ Nafaka miktarının adil belirlenmesi için hukuki destek sağlanır.
✅ Gerekirse nafaka artırımı veya azaltımı için dava açılır.
✅ Nafaka yükümlüsünün ekonomik sıkıntıya girmemesi için yasal yollarla hak kaybı önlenir.
Nafaka davalarında, uzman bir avukat hak kaybını önlemek ve süreci doğru yönetmek açısından büyük önem taşır.
4. Sonuç
Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası ekonomik olarak daha güçsüz durumda olan eşin korunmasını sağlayan bir hukuki mekanizmadır. Ancak nafakanın belirlenmesi, ödenmesi ve sona ermesi sürecinde, tarafların haklarını doğru savunabilmesi için hukuki destek almak hayati önem taşımaktadır.
Nafaka davaları hakkında profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Haklarınızı korumak ve adaletin sağlanması için buradayız!